ASG grupa Michalin i okolice

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych]
AK-74 - karabinek automatyczny, który jest rozwinięciem konstrukcji karabinka AK. Opracowany w 1974, wprowadzony do uzbrojenia Armii Radzieckiej w 1976. Użyty po raz pierwszy w działaniach wojennych po wkroczeniu ZSRR do Afganistanu (24 grudnia 1979).

Różnice między AK-74 i AK (w nawiasie dane dla AK):

* Inna amunicja: kaliber 5,45 × 39 mm (7,62 × 39) o prędkości początkowej 900 m/s (710). Energia początkowa pocisku wynosi 1385 dżuli (1990), zapewniając 400-metrowy (300) zasięg rażenia. Masa naboju wynosi 10,75 g (18,21), masa samego pocisku - 3,42 g (8; niektóre wersje amunicji - 10). Nowy nabój został zaprojektowany w celu zwiększenia zasięgu broni (dzięki większej prędkości początkowej pocisku) oraz większej stabilności podczas strzelania ogniem ciągłym (dzięki zmniejszonemu odrzutowi).
* Inny magazynek (lżejszy - plastikowy, a nie metalowy).
* Kolba składana na bok broni (początkowo w AK-74S metalowa, ramowa, w AK-74M z tworzywa sztucznego o kształcie identycznym jak kolba stała).
* Charakterystyczne cylindryczne, wielofunkcyjne urządzenie wylotowe zamontowane na lufie. Spełnia ono rolę hamulca wylotowego oraz osłabiacza odrzutu i podrzutu, dzięki czemu ustatecznia broń przy strzelaniu seriami. Dodatkowo pełni rolę tłumika płomieni, i kieruje część gazów prochowych do przodu, zmniejszając niebezpieczeństwo poparzenia gorącymi gazami żołnierzy znajdujących się obok strzelca.

AK-74 stanowi obecnie wyposażenie większości armii państw, wchodzących niegdyś w skład ZSRR. Produkowany był lub jest także licencyjnie (także w wersjach z opracowanymi lokalnie modyfikacjami) m.in. w byłej NRD (MPi AK-74N), Bułgarii, Chinach, Rumunii i w Polsce (wzory 1988 "Tantal" i 1989 "Onyks"). W fabryce w Iżewsku w ZSRR, będącej największym producentem konstrukcji M. Kałasznikowa w ZSRR, opracowano i rozpoczęto w 1991 produkcję wersji AK-74M, wyposażonego w nową, składaną kolbę z tworzywa sztucznego, wzmocnione urządzenie wylotowe i pokrywę komory zamkowej oraz wspornik do mocowania celownika optycznego. Wersja ta aktualnie jest zasadniczym wyposażeniem armii rosyjskiej.

Według niektórych opinii, AK-74 jest bronią mniej humanitarną niż AK-47, ponieważ pocisk o mniejszym kalibrze ma skłonność do koziołkowania w końcowej fazie lotu, a także do rykoszetowania: po trafieniu w ludzkie ciało nie przebija tkanek "na wprost", jak większy i cięższy pocisk 7,62 mm, tylko odbija się od kości zmieniając kierunek i własne położenie, co powoduje powstawanie znacznie większych obrażeń. Afgańczycy, którzy w latach 80. XX wieku pierwsi zetknęli się na większą skalę ze skutkami użycia tej broni, właśnie ze względu na okaleczenia, których doznawali nazywali używaną w niej amunicję "zatrutymi pociskami".

Podobne zastrzeżenia wysuwane są także wobec NATOwskiej broni o podobnym kalibrze, np. M16 (kal. 5,56 mm).

Karabin AK-74 był używany bojowo podczas wojny w Afganistanie, I i II wojny czeczeńskiej. Pierwsza wersja AK-74 stała się podstawą do skonstruowania karabinów AK-74S, AKS-74U, AK-74M, AK serii 100 (Black AK), K-3, Wiepr.

W 1993 roku na uzbrojenie Armii Rosyjskiej wprowadzono nowy karabin AN-94, który ma z czasem zastąpić AK-74.

Bibliografia [edytuj]

* Ciepliński, Andrzej. Kałasznikow bez tajemnic (cz.V). Karabinek AK-74 i jego odmiany. Nowa Technika Wojskowa. 1992, Nr. 6(12), s. 1-2. ISSN 1230-1655.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
Steyr AUG-77 (AUG – niem. Armee Universal Gewehr) (inna nazwa StG 77 – niem. Sturmgewehr 77) – austriacki uniwersalny karabin wojskowy zaprojektowany i produkowany od 1978 roku w firmie Steyr-Daimler-Puch – zakład Steyr-Mannlicher GmbH und Com. KG. w Kleinraming.

W 1977 roku w austriackich zakładach zbrojeniowych Steyr-Mannlicher zaprojektowano uniwersalny karabin wojskowy, którego produkcję rozpoczęto w 1978 roku. Karabin ten występuje w czterech zasadniczych wersjach, różniących się w zasadzie tylko długością lufy, w zależności od tego ma on różne przeznaczenie:

* ręczny karabin maszynowy (długość lufy – 621 mm)
* karabin szturmowy (długość lufy – 508 mm)
* karabinek szturmowy (długość lufy – 407 mm)
* subkarabinek (długość lufy – 350 mm)

AUG jest zasilany amunicją: 5,56 x 45 mm (nabój standardowy NATO).

Wersje

W zależności od wersji karabin ten jest wyposażony w odłączalny dwójnóg do ręcznego karabinu maszynowego, bagnet, wspornik do instalowania celownika optycznego, laserowego lub noktowizyjnego. Istnieje również możliwość podłączenia do niego granatnika M203.

Miejsca produkcji

Karabin ten produkowany jest także na licencji w zakładach ADI Limited w Australii i w zakładach National Aerospace and Defense Industries w Malezji. W 2005 roku głównym producentem karabinu stały się zakłady w Malezji (uzyskały prawa do eksportu karabinu AUG).

Kraje które używały karabinka

Karabin Steyr AUG-77 jest użytkowany w armiach: Austrii, Luksemburga, Nowej Zelandii, Irlandii, Nigerii, Maroka, Ekwadoru, Kamerunu, Boliwii, Tunezji, Omanu, Malezji, Arabii Saudyjskiej a także w jednostkach specjalnych SAS armii brytyjskiej. Na jego bazie wyprodukowano także karabin Austeyr używany przez armię Australii.

AUG-77, a AUG-P

Karabin AUG-77 stał się podstawią do opracowania pistoletu maszynowego AUG-P kalibru 9 x 19 mm Parabellum.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

G36c– (oznaczenie fabryczne HK50) karabin szturmowy firmy Heckler und Koch Gmbh z Oberndorfu. Obecnie przepisowa broń żołnierzy armii niemieckiej i hiszpańskiej. W oparciu o konstrukcję G36 w USA był opracowywany karabin XM8.

W połowie lat siedemdziesiątych podstawowym uzbrojeniem żołnierzy był karabin G3 (zmodernizowany, produkowany na licencji hiszpański CETME B). Był to karabin 7,62 x 51 mm NATO, jeden z lepszych, ale ciężki i o dużym odrzucie, praktycznie uniemożliwiającym strzelanie seriami.

W tym czasie popularność zaczęły zdobywać karabiny kalibru 5,56 x 45 mm, lżejsze i łatwiejsze do opanowania przy strzelaniu seriami. Konstruktorzy niemieccy opracowali wersje G3 tego kalibru (G33), ale była ona produkowana wyłącznie na eksport. Na potrzeby Bundeswehry postanowiono opracować nową, rewolucyjną broń – karabin zasilany amunicją bezłuskową. Broń oznaczona symbolem G11 i amunicja do niej zostały opracowane, ale rozliczne problemy techniczne spowodowały, że do końca lat osiemdziesiątych nie udało się rozpocząć produkcji tego karabinu, a w latach dziewięćdziesiątych w zjednoczonych Niemczech zabrakło pieniędzy na wprowadzenie nowej, rewolucyjnej broni do uzbrojenia. Upadek programu karabinu G11 pociągnął za sobą bankructwo firmy Heckler und Koch.

Decyzja o zaniechaniu dalszych prac nad G11 sprawiła, że podstawowym karabinem Bundeswehry nadal był G3. Postanowiono więc choć w ograniczonym zakresie wprowadzić do uzbrojenia karabiny kalibru 5,56 mm. W tym czasie najnowszym karabinem tego kalibru produkowanym przez HK był G41. Karabin doskonały, ale bardzo drogi - kosztował 1700$ za sztukę, a więc tyle co trzy karabiny średniej klasy. Zaciskającej pasa niemieckiej armii nie stać było na tak drogą broń. Pojawiła się propozycja zakupu doskonałych austriackich karabinów Steyr AUG. Jednak opór przed przyjęciem do uzbrojenia zagranicznej broni był na tyle duży, że decyzję ciągle odwlekano.

Brak decyzji został wykorzystany przez firmę HK. Po bankructwie została ona kupiona przez koncern British Aerospace (obecnie BAe Systems). Nowe kierownictwo firmy przeprowadziło reformę firmy i w 1990 roku podjęło decyzję o rozpoczęciu prac nad nowym karabinem. Głównym konstruktorem broni, której zostało nadane oznaczenie HK50, był Ernst Mauch. Postawiono przed nim zadanie zbudowania karabinu, który będzie tani w produkcji, a jednocześnie zachowa zalety poprzednich karabinów firmy HK.

Zdecydowano się na odejście od dotychczasowego układu z zamkiem półswobodnym. Nowy karabin działał na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór lufy. W maksymalnym stopniu starano się stosować tworzywa sztuczne, dzięki czemu zmniejszyła się masa, a jednocześnie wzrosła odporność karabinu na korozję. W porównaniu do starszych karabinów HK, zdecydowanie spadła cena. Karabin bez celowników kosztował 800$, co w porównaniu do 1700$ za G41 było zdecydowanym postępem. Jednak cenę karabinów dla Bundeswehry podnosi do 1200$ wyposażanie każdego egzemplarza w celowniki optyczny i kolimatorowy (eksportowa wersja z celownikiem optycznym jest oferowana za 890 $).

W 1995 roku HK50 został przyjęty do uzbrojenia Bundeswehry jako karabin G36. Jednocześnie do uzbrojenia przyjęto karabinek G36K i ręczny karabin maszynowy LMG36. Początkowo miał być uzbrojeniem żołnierzy jednostek sił szybkiego reagowania, ale szybko powiększane zamówienia sprawiły, że obecnie znajduje się na uzbrojeniu coraz większej liczby żołnierzy niemieckich.

W 1997 roku karabiny G36 zakupiły siły zbrojne Hiszpanii (zastąpił karabiny CETME L). W 2003 roku podjęto decyzję, że G36 stanie się podstawą do opracowania nowego karabinu dla żołnierzy amerykańskich M8 (program anulowano w 2005 roku). Licencję na niektóre rozwiązania i technologie zastosowane w G36 zakupił także Meksyk. Wykorzystano je przy projektowaniu i produkcji karabinu FX-05 Xiuhcoatl. W 2006 podjęto także decyzję o przyjęciu G36 do uzbrojenia armii łotewskiej.

Wersje karabinu

* G36 - karabin z kolbą składaną, celownik optyczny o powiększeniu 3x i celownik kolimatorowy.
* G36E - eksportowa wersja G 36 z celownikiem optycznym 1,5x
* G36K - karabinek z kolbą składaną i lufą skróconą, celownik optyczny o powiększeniu 3x i celownik kolimatorowy.
* G36 KE - eksportowa wersja G 36 z celownikiem optycznym 1,5x
* G36 C - subkarabinek, celownik mechaniczny, na uchwycie do przenoszenia długa szyna Picatinny do mocowania innych celowników.
* MG36 - ręczny karabin maszynowy

Opis konstrukcji

Karabin G36 jest indywidualną bronią samoczynno-samopowtarzalną. Zasada działania oparta o wykorzystanie energii gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór w lufie. Zamek ryglowany przez obrót. Broń wyposażono w zaczep suwadła, zwolnienie suwadła przyciskiem wewnątrz kabłąka spustu lub po lekkim odciągnięciu go do tyłu rączką zamkową. Mechanizm spustowy kurkowy, umożliwia strzelanie ogniem pojedynczym i seriami. Skrzydełko przełącznika rodzaju ognia (pełniące także funkcję bezpiecznika) po obu stronach komory zamkowej. Zasilanie z łukowych magazynków 30-nabojowych (niewymiennych z magazynkami M16) lub 100 nabojowych, dwubębnowych Beta. Lufa pływająca zakończona podstawą bagnetu (bagnet od MPi AK-74N, czyli licencyjnego AK-74). Na końcu łoża można zamocować składany pod łoże dwójnóg. Na wierzchu komory zamkowej uchwyt do przenoszenia. W tylnej części chwytu celowniki: optyczny o powiększeniu 3x (używany do precyzyjnego strzelania na większe odległości) i kolimatorowy bez powiększenia (do strzelań na małe odległości). Awaryjnie można korzystać z prostych mechanicznych przyrządów celowniczych (w wersji z kolimatorem trzeba go najpierw zdemontować). Kolba z tworzywa sztucznego składana na prawą stronę karabinu.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych]

M9 – amerykański pistolet samopowtarzalny, licencyjna wersja pistoletu Beretta 92F

Pod koniec lat 70. XX wieku przepisowym pistoletem US Army był M1911A1. Była to klasyczna konstrukcja, ale egzemplarze eksploatowane przez armię pochodziły z dostaw dostarczonych przed 1946 rokiem. Pojawiły się więc propozycje przyjęcia do uzbrojenia nowego pistoletu o standardowym kalibrze 9 mm NATO.

Była to kolejna próba wprowadzenia do uzbrojenia pistoletu tego kalibru do uzbrojenia US Armed Forces. Na przełomie lat 40. i 50. planowano przyjęcie do uzbrojenia pistoletu S&W Model 39, ale z pomysłu tego zrezygnowano z braku funduszy.

W drugiej połowie lat 70. US Air Force rozpoczęły badania pistoletów kalibru 9 mm które miały zastąpić użytkowane przez lotnictwo rewolwery kalibru .38 Special. W efekcie prób za najlepiej spełniający postawione wymagania uznano włoski pistolet Beretta 92 S-1. Do natychmiastowego wprowadzenia włoskiego pistoletu do uzbrojenia nie doszło ponieważ już po zakończeniu prób pracę rozpoczęła zespół JSSAP (Joint Service Small Arms Program) który miał ustalić liczbę wzorów broni krótkiej niezbędnych do zaspokojenia potrzeb amerykańskich sił zbrojnych, oraz ustalić czy nabój 9 mm NATO powinien zostać przyjęty do uzbrojenia. 5 czerwca 1980 JSSAP ogłosił wyniki swoich prac. Wynikało z nich że optymalnym rozwiązaniem będzie przyjęcie do uzbrojenia jednego wzoru pistoletu kalibru 9 mm dla wszystkich rodzajów sił zbrojnych.

W czerwcu 1981 roku ogłoszono warunki drugiego konkursu na pistolet, spełniający wymagania wszystkich wojsk. Nowy pistolet miał odtąd nosić oznaczenie PDW-XM9 (PDW – Personal Defence Weapon, osobista broń do samoobrony, X – model eksperymentalny, M9 – oznaczenie konstrukcji w nomenklaturze służby uzbrojenia). Lista wymagań miała ponad 50 punktów, które miały być uwzględnione w konstrukcji broni. W konkursie uczestniczyło kilkanaście firm, w tym Beretta, Heckler and Koch, Colt, Smith and Wesson i SIG-Sauer. Próby przerwano w lutym 1982, gdy okazało się, że żaden z pistoletów nie spełnia wszystkich postulatów, z których część nawzajem się wykluczała.

Listę postulatów ograniczono i w listopadzie 1983 roku ponowiono próby. Uczestnicy konkursu, których pozostało ośmiu, dostarczyli po 30 sztuk pistoletów. Były to:

* Beretta 92SB-F
* SIG-Sauer P226
* Steyr GB
* Colt SSP
* FN Browning BDA
* H&K P7M13
* Walther P88
* Smith & Wesson 459

Pierwszy odpadł Steyr GB. FN wycofała się jako druga, w jej ślady poszedł Colt. Zbyt częste usterki wyeliminowały Walthera, Hecklera & Kocha i S&W. Próby zakończyły Beretta i SIG-Sauer które osiągnęły bardzo zbliżony wynik. Obie firmy oferowały wykonanie kontraktu i dostarczenie 305 580 pistoletów w ciągu pięciu lat. Jednostkowa cena za pistolet była też niemal jednakowa, pistolet szwajcarski był nawet o dwa dolary tańszy i kosztował $176,50, ale Włosi oferowali tańsze części zamienne i ich oferta była w rezultacie niemal o trzy miliony dolarów tańsza, co zdecydowało o jej przyjęciu.

Pistolem M9 została Beretta. W Ameryce znów zawrzało, rodzime firmy zbrojeniowe wszelkimi środkami, w tym poprzez zakulisowe naciski i nagonki prasowe, usiłowały wpłynąć na władze służby uzbrojenia, w końcu S&W, H&K i SIG-Sauer złożyły odwołanie od decyzji do Sądu Najwyższego, ale bezskutecznie. S&W podał wówczas do sądu Departament Obrony, oskarżając jego władze o nieuczciwość i stronnicze prowadzenie testów, również bezskutecznie. Lata protestów doprowadziły w końcu w roku 1988 do powtórzenia testu po serii wypadków z pistoletami Beretta. Nowy konkurs na pistolet XM10 zgromadził na starcie Berettę M92F, SIG-Sauera P226, Smith & Wessona 459 i nowego konurenta, Rugera P85.

W maju 1989 ogłoszono powtórzone zwycięstwo Berrety i podpisanie nowego kontraktu na kolejne 142 292 pistolety. Te, podobnie jak większość pistoletów z pierwszego kontraktu, pochodziły z amerykańskiej fabryki Berreta USA Corporation, w Accokeek w stanie Maryland, która powstała dla uśmierzenia protestów przeciw wyborowi zagranicznego pistoletu dla armii amerykańskiej.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Glock – nazwa pistoletów opracowanych i produkowanych przez austriacką firmę GLOCK GmbH. z Deutsch-Wagram, założoną w 1963 przez Gastona Glocka – specjalistę od wysokowytrzymałych tworzyw sztucznych (wcześniej firma produkowała, między innymi parasole). W maju 1980 armia austriacka ogłosiła konkurs na opracowanie zupełnie nowego wzoru pistolet. Do konkursu mogły stanąć tylko firmy austriackie .W ciągu 6 miesięcy w biurze projektowym firmy opracowano prototyp pistoletu , który stał się światowym hitem i zyskał miano "broni XXI wieku" . W 1982 przyjęto go (jako P-80) do uzbrojenia wojska i policji austriackiej. Wkrótce broń wprowadzono również do uzbrojenia armii holenderskiej, norweskiej i szwedzkiej. Na bazie tego pistoletu powstało wiele wersji o różnym przeznaczeniu, różniacych się głównie kalibrem stosowanej amunicji, wymiarami zewnętrznymi i masą. Do 2004 sprzedano łącznie, w 100 krajach, około 2.5 milliona pistoletów, z czego około 250 000 – do USA.

W pistolecie Glock 17 zastosowano mechanizm ryglowy z przekoszeniem tylnej części lufy względem zamka, na skutek współdziałania odpowiednich powierzchni ogona lufy i gniazda ryglowego szkieletu pistoletu. Funkcje rygla spełnia górny występ zgrubienia tylnej części lufy, a opory ryglowej – przednia, górna krawędź okna wyrzutowego łusek, odpowiednio wyprofilowanego w zamku. W zamku umieszczono sprężynujący wyciąg, natomiast sztywnym wyrzutnikiem jest występ kadłuba mechanizmu spustowego. Mechanizm uderzeniowy typu iglicznego ma dwustopniowo napinaną iglicę, napędzaną sprężyną uderzeniową. Iglica jest częściowo napinana podczas powrotu zamka, pełne zaś jej napięcie i zwolnienie następuje wyłącznie po całkowitym ściągnięciu języka spustowego. Mechanizm spustowy "Safe Action" ® z częściowym samonapinaniem. Prowadzenie ognia pojedynczego zapewnia przerywacz. W pistolecie zastosowano potrójny system zabezpieczenia przed strzałem przypadkowym: jeden zewnętrzny – spustowy oraz dwa wewnętrzne – igliczne. Zabezpieczenia są kolejno zdejmowane w trakcie naciskania na język spustowy. System zabezpieczeń broni zapewnia bezpieczne użytkowanie pistoletu z nabojem wprowadzonym do komory nabojowej, co znacznie skraca czas użycia broni. Nie pozwala natomiast na ponowne napięcie i wyzwolenie mechanizmu uderzeniowego w razie niewypału. Broń jest zasilana z dwurzędowego magazynka pudełkowego o pojemności 17 nabojów lub wydłużonego magazynka 19-nabojowego. Glock 17 ma mechaniczne przyrządy celownicze – stałe, zaopatrzone standardowo w kontrastową plamkę na muszce i obwódkę na szczerbince. Mogą być również zakładane przyrządy celownicze regulowane lub nocne.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Mossberg 500 ATP został wprowadzony do użycia polskich AT w latach 90. Obecnie stosuje się go również w Oddziałach Prewencji Policji, Wydziale Ruchu Drogowego, używają go też Policjanci patrolujący nasze ulice. Jego poprzednikiem w polskiej Policji była dwustrzałowa strzelba "MPG" (Miotacz Pocisków Gumowych) wprowadzona po stanie wojennym do Plutonów Specjalnych ZOMO. Oprócz wyżej wymienionych formacji strzelb Mossberg używają w Polsce także Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (w szczególności jednostka specjalna), BOR i Straż Graniczna (głównie jej jednostki specjalne). Ostatnio zakupił je także Polski Kontyngent Wojskowy w misji irackiej. Są też używane przez wiele firm ochroniarskich przy konwojowaniu pieniędzy (szczególnie z pociskami breneka) Mossberg 500 został wprowadzony do użytku już w 1962 roku w USA.
Strzelby przeznaczone dla formacji specjalnych (policji, wojska
etc.) noszą nazwę "Special Purpose". Te z kolei dzielą się na "Persuader"(z kolbą stałą) i "CRUISER" (bezkolbowe, mające za to chwyt pistoletowy). Mossberg 500 ATP 6 to strzelba Persuader z magazynkiem 5-nabojowym, Mossberg 500 ATP 8 to jej wersja z powiększonym (7-nabojowym) magazynkiem. ATP 6C i 8C to strzelby z odpowiednio 5- i 7- nabojowym magazynkiem, tyle, że w wersji bezkolbowej.
Jest to broń powtarzalna typu Pump-Action (przeładowuje się ją przez przesuwanie łoża, służącego również jako chwyt przedni). Broń ta prowadzi oczywiście wyłącznie ogień pojedynczy. Magazynek rurowy, położony pod lufą, ma pojemność 5 lub 7 naboi kalibru 12/70. Istnieją również wersje tejże broni na nabój 12/76, 20/76 i 0,410 cala. Z uwagi na fakt, że z Mossberga strzela się zwykle na niewielkie (do 50 m) odległości strzelba ta posiada jedynie skąpe przyrządy celownicze. Jest to kulkowa muszka wyregulowana fabrycznie na odległość 35 m. Na strzelbie mogą być zamontowane celowniki optyczne. Do dodatkowego wyposażenia należy zaliczyć między innymi oświetlenie taktyczne (w Polsce najczęściej rodziny Sure-Fire), jakże pomocne w służbie AT. Występuje również odmiana Ghost-Ring, w której strzelba Mossberg 500 jest wyposażona m.in. w celownik przeziernikowy.
W polskiej Policji używane są 4 rodzaje amunicji 12/76 do strzelb Mossberg 500 ATP
- "BRENEKA" są to naboje śrutowe ołowiane, cechujące się bardzo dużą siłą przebicia, są one używane m.in. w jednostkach antyterrorystycznych (niezastąpione do forsowania drzwi a szczególnie do odstrzeliwania zamków w drzwiach ponieważ dysponują one bardzo dużą energią kinetyczną) oraz w drogówce do zatrzymywania pojazdów (BRENEKA potrafi jednym celnym trafieniem zniszczyć silnik samochodu czy odstrzelić (nie przestrzelić tylko odstrzelić), takie pociski byłyby użyte w sytuacji taktycznej opisanej przeze mnie na samym początku artykułu)
- "LOFTKA" to też są naboje śrutowe ołowiane, mające jednak mniejszą siłę rażenia. Używane są głównie przeciwko sile żywej oraz pojazdom (do przestrzeliwania i/lub odstrzeliwania opon).
- "Bąk" i "Chrabąszcz" - są to niezabijające pociski gumowe używane przeciwko sile żywej, głównie przez Oddziały Prewencji i policję patrolową w czasie zamieszek czy też do obezwładniania pojedynczych osób gdy użycie "zwykłej" siły fizycznej nie wystarcza (np. desperatów z nożami). Do podobnych celów stosują je Poddodziały AT, zwykle wspierające Prewencję.
- "Rój" - rzadko używany pocisk śrutowy gumowy, najczęściej w czasie zamieszek. Antyterroryści nie używają go prawie w ogóle.
- "Grom" - pocisk akustyczny używany do oddawania strzałów ostrzegawczych a także do ogłuszenia przeciwnika. Wystrzelenie pocisku "Grom" daje grupie szturmowej kilka cennych sekund w trakcie których może bezpiecznie wejść do pomieszczenia, w którym przetrzymywany jest zakładnik i obezwładnić terrorystów lub podjąć z nimi walkę już w jednym pomieszczeniu.

- PIK - przeznaczony do przestrzeliwania zamków bez czynienia szkody osobom znajdującym się wewnątrz (pocisk "proszkowy") zużywa całą swoją energię na pierwszą napotkaną przeszkodę.
- CS-94 - pocisk proszkowy z dodatkowym wkładem z pojemnikiem z gazem łzawiącym, przeznaczony do walki w pomieszczeniach.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

M16 - amerykański karabin szturmowy skonstruowany przez Eugene Stonera.

W 1955 roku w amerykańskiej firmie Armalite powstał prototyp karabinu AR-10 (kalibru 7,62 x 51 mm NATO). Jego konstruktor Eugene Stoner postanowił skonstruować możliwie najlżejszy karabin automatyczny. Dzięki starannemu doborowi układu konstrukcyjnego (układ z odprowadzaniem gazów prochowych bez tłoka gazowego, z bezpośrednim działaniem gazów prochowych na suwadło) i materiałów (szerokie wykorzystanie aluminium zamiast stali) jego karabin ważył zaledwie 3,2 kg (opracowany w tym samym czasie M14 - ponad 4 kg).

Nowy karabin był badany przez armię amerykańską, ale awangardowa konstrukcja nie wzbudziła zaufania wojskowych. W 1960 roku firma Armalite rozpoczęła seryjną produkcję AR-10, ale z braku zamówień została ona szybko zakończona.

W tym samym czasie w USA, wzorem innych krajów, trwały prace nad opracowaniem naboju pośredniego. W 1957 roku opracowano w oparciu o nabój cywilny .222 Remington Magnum nabój oznaczony .223 Remington (5,56 x 45 mm). Stoner przystosował swój karabin do zasilania nową amunicją. Nowy AR-15 był jeszcze mniejszy i lżejszy niż AR-10. Nowa amunicja sprawiła, że odrzut karabinu był minimalny, a umieszczenie kolby na przedłużeniu lufy (tzw. liniowy układ broni) sprawiło, że karabin był łatwy do opanowania przy strzelaniu.

Testy wojskowe jednak wykazały, że celność karabinu jest niska. Ciągłe problemy z bronią sprawiły, że w 1959 roku Armalite sprzedała prawa patentowe nowego karabinu firmie Colt's Patent Firearms Company. W 1960 roku Stoner także przeniósł się do Colta. W tym samym roku poradzono sobie z problemem celności AR-15. Okazało się, że źle dobrano skok gwintu lufy. Po zmianie skoku gwintu karabin uznano za gotowy do produkcji seryjnej i rozpoczęto promocję broni.

Pierwszym zamawiającym były Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych. Zamówione karabiny (8000 sztuk) miały zastąpić karabinki M1 i M2, w które uzbrojeni byli żołnierze chroniący lotniska i bazy pocisków rakietowych. W 1962 roku 1000 karabinów zamówiła Armia Stanów Zjednoczonych. Zakupione karabiny zostały dostarczone amerykańskim jednostkom walczącym w Wietnamie. W 1963 roku przyszło następne zamówienie ze strony lotnictwa (19 000 karabinów). Jednocześnie na zamówienie armii powstała nowa wersja XM16E1 wyposażona w dosyłacz zamka. Zamówiono 85 000 sztuk karabinów XM16.

W następnych latach kolejne serie karabinu trafiały w ręce amerykańskich żołnierzy i były intensywnie testowane. Wkrótce pojawiło się mnóstwo meldunków o wysokiej zawodności nowych karabinów. W warunkach bojowych bardzo częste były przypadki zacięć. Okazało się, że prototypowa amunicja 5,56 x 45 mm była elaborowana cywilnym prochem Dupont IMR, natomiast partie produkowane dla wojska standardowym prochem wojskowym. Zmiana prochu wynikła z tego, że proch Dupont był zbyt higroskopijny (w warunkach cywilnych nie miało to większego znaczenia, bo naboje miały być przechowywane w domach w suchych miejscach). Ponieważ w trakcie prób AR-15 strzelano amunicją prototypową, karabin prawie nie wymagał czyszczenia po strzelaniu — wynikło to z podstawowej cech prochu Dupont, czyli tego, że wytwarzał znacznie mniej osadów niż proch standardowy (chodziło o to, żeby użytkownik cywilny nie musiał czyścic broni; docelowo miał on ją nosić regularnie do przeglądu, podczas którego broń miała być czyszczona). Dlatego z karabinami nie zamówiono zbyt wielu zestawów służących do czyszczenia uznając, że operacja ta będzie rzadko przeprowadzana. W warunkach wietnamskich, w wysokiej temperaturze i wilgotności, przy strzelaniu seryjną amunicją karabiny szybko ulegały zanieczyszczeniu, przy braku regularnego czyszczenia rurka doprowadzająca gazy prochowe na suwadło zarastała osadami i w rezultacie karabin się zacinał. Inny problem stanowiła konstrukcja zamka i rączki napinającej (niepołączona z zamkiem), która nie pozwalała na dopchnięcie zamka w broni zanieczyszczonej np. piaskiem (typowo w takiej sytuacji użytkownik ręcznie dopychał zamek i zaczynał strzelać, a ruch zamka i gazy prochowe usuwały piasek). Dostarczenie odpowiedniej ilości zestawów czyszczących rozwiązało częściowo problemy z niezawodnością, ale od tamtej pory zaczął pokutować pogląd, że M16 jest bronią zawodną i niesolidną. Ostatecznie problemom z niezawodnością położyła kres zmiana prochu, którym elaborowano amunicję i podjęcie decyzji o chromowaniu wnętrza karabinu w celu zwiększenia odporności na zabrudzenia i korozję, a także przekonstruowanie zamka i rączki napinającej, aby stało się możliwe dopchnięcie zamka przez strzelca (od wersji M16A1). Od 1970 roku każdy karabin posiada w kolbie schowek na zestaw służący do czyszczenia broni.

Pomimo początkowych problemów z niezawodnością w 1964 roku USAF standaryzowały AR-15 jako M16. W 1966 armia USA złożyła zamówienie na 840 000 karabinów XM16E1, które po przyjęciu do uzbrojenia 28 lutego 1967 roku otrzymały oficjalną nazwę: US Rifle, 5.56, M16A1. Amunicję 5,56 x 45 mm standaryzowano jako M193. Zarówno zakup jak i przyjęcie do uzbrojenia określono jako "przejściowe i jednorazowe". M16 miał być rozwiązaniem tymczasowym do momentu wprowadzenia nowego karabinu opracowanego w ramach programu SPIW (który zakończył się zanim zbudowano jakikolwiek prototyp).

W 1970 roku karabiny M16 wyposażono w nowe trzydziestonabojowe magazynki (wcześniej używano wyłącznie magazynków dwudziestonabojowych). Do karabinu opracowano także podwieszany pod lufą granatnik jednostrzałowy M203 kal. 40 mm. W 1973 roku licencyjną produkcję karabinu M16A1 (jako M16S) rozpoczęto w Singapurze.

Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku amerykańskie siły zbrojne prowadziły poszukiwania nowego ręcznego karabinu maszynowego. Ich rezultatem było wprowadzenie do uzbrojenia belgijskiego erkaemu Minimi jako M249 SAW. Minimi strzelał również amunicją 5,56 x 45 mm, ale z innym pociskiem (SS109). Pociski te miały korzystniejsze charakterystyki balistyczne od amerykańskich M193. Ponieważ skok gwintu dla pocisków SS109 (7 cali) był inny niż dla M193 (12 cali), postanowiono opracować nową wersję M16. W 1981 roku Colt przedstawił prototyp (opracowany wspólnie z USMC) oznaczony M16A1E1. Nowa wersja miała nową lufę o krótszym skoku gwintu, nowy regulowany celownik, inne łoże. Na żądanie USMC karabiny pozbawiono możliwości strzelania ogniem ciągłym (możliwość strzelania ogniem pojedynczym i seriami trójstrzałowymi).

W 1982 roku M16A1E1 otrzymał oznaczenie Departamentu Obrony: US Rifle, 5.56mm, M16A2. Amunicję SS109 standaryzowano jako M855. Wkrótce potem amunicja SS109 stała się standardową amunicja pośrednią NATO (STANAG 4172). Jednocześnie magazynki karabinu M16 stały się standardowymi magazynkami paktu.

W 1983 roku pierwsze M16A2 zakupił USMC, a od 1985 nowy karabin zaczął zastępować M16A1 w jednostkach armii. W 1984 roku karabiny M16 jako C7 są produkowane w Kanadzie przez firmę Diemaco.

Od 1988 roku głównym producentem M16 dla jednostek amerykańskich stała się belgijska firma Fabrique Nationale (FN). Colt nadal produkował te karabiny, ale wyłącznie na rynek cywilny i dla policji. Ponieważ w tym roku wygasły zastrzeżenia patentowe dotyczące M16, produkcję tego karabinu rozpoczęło wiele firm prywatnych i obecnie produkowanych jest kilkaset wersji tego karabinu (poza USA M16 jest obecnie produkowany w Kanadzie i w Chinach przez Norinco).

W 1994 roku FN rozpoczął produkcję nowych wersji M16 oznaczonych jako M16A3 i M16A4. W tym samym roku do uzbrojenia wprowadzono skróconą wersję M16 oznaczoną jako M4. W następnych latach karabiny M16A4 i karabinki M4 zastępowały M16A2.

Karabin M16, zakupiony "przejściowo i jednorazowo", stał się podstawowym uzbrojeniem amerykańskich żołnierzy na kilka dziesięcioleci. Nie zastąpił go ani karabin strzelający amunicja strzałkową opracowywany w ramach prowadzonego w latach 60. XX wieku programu SPIW (nie powstał żaden działający prototyp), ani karabiny testowane w ramach programu ACR w latach osiemdziesiątych (testowane konstrukcje były lepsze, ale uznano, że koszty wprowadzenia nowego karabinu i amunicji będą za wysokie).

W 1986 roku rozpoczęto prace w ramach programu OICW (Objective Individual Combat Weapon). Celem było skonstruowanie broni będącej połączeniem granatnika kalibru 20 mm i karabinka kalibru 5,56 mm. Początkowo zakładano, że karabinek będzie wersją karabinka M4, ale szybko okazało się, że M4 jest za ciężki. Do dalszych prac skierowano prototyp niemieckiej firmy Heckler und Koch XM29. Zastosowano w nim karabinek G36K.

W następnych latach okazało się, że skonstruowanie nowej broni będzie trwało dłużej niż początkowo planowano. Dlatego prace postanowiono rozłożyć na etapy. Pierwszym było skonstruowanie nowego karabinu szturmowego XM8. Wobec protestów innych producentów broni strzeleckiej program XM8 został jednak anulowany 31 października 2005 roku. Także program XM29 został zawieszony. W rezultacie nie wiadomo jak długo M16 pozostanie na uzbrojeniu US Army. Amerykańskie siły specjalne zdecydowały się zastąpić M16 karabinami SCAR. M16 pozostanie na uzbrojeniu korpusu piechoty Morskiej. W marcu 2004 roku dowództwo US Marines wybrało M16A4 jako podstawową broń żołnierzy piechoty morskiej i nie planuje zakupów nowego typu karabinów szturmowych w najbliższej przyszłości.

Ocenia się, że do 2004 roku wyprodukowano ok. 8 000 000 karabinów M16 różnych wersji.

Wersje
* M16 (AR-15) - pierwsza wersja seryjna produkowana dla US Air Force. Karabin strzelający amunicją M193, nie posiadający dosyłacza zamka.
* M16A1 (XM16E1) - wersja seryjna dla US Army wyposażona w dosyłacz zamka.
* M16A2 (XM16A1E1) - zmodernizowana wersja strzelająca amunicją M855 (5,56 x 45 mm NATO). Karabin wyposażono w nową lufę z gwintem o krótszym skoku, nowe okładki lufy i przyrządy celownicze. Karabiny M16A2 wyposażone są w mechanizmy spustowe umożliwiające strzelanie ogniem pojedynczym i seriami trójstrzałowymi.
* M16A3 - wersja z chwytem transportowym zamocowanym na szynie Picatinny. Po zdjęciu chwytu transportowego można w jego miejsce zamocować celownik optyczny lub kolimatorowy (standardowo montowany jest celownik kolimatorowy M68). Mechanizm spustowy bez ogranicznika długości serii (ogień pojedynczy - seryjny).
* M16A4 - wersja identyczna jak M16A3, ale z mechanizmem spustowym jak M16A2 (ogień pojedynczy - serie trójstrzałowe).

Karabin M16A4 jest indywidualną bronią samoczynno-samopowtarzalną. Zasada działania oparta o wykorzystanie energii gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór lufy (gazy prochowe są doprowadzane bezpośrednio na suwadło, karabin nie posiada klasycznego tłoka gazowego). Ryglowanie przez obrót zamka w lewo. Po wystrzeleniu ostatniego naboju zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu. Zamek zwalniany przyciskiem z lewej strony gniazda magazynka. Po prawej stronie broni ręczny dosyłacz zamka. Rękojeść przeładowania w kształcie litery T za chwytem transportowym (nieruchoma w trakcie strzelania). Mechanizm spustowy z ogranicznikiem długości serii umożliwia strzelanie ogniem pojedynczym i seriami trzystrzałowymi. Przełącznik rodzaju ognia połączony z bezpiecznikiem, po obu stronach broni. Zasilanie z dwurzędowych magazynków łukowych o pojemności 30 naboi (możliwość użycia magazynków 20 nabojowych). Otwarte przyrządy celownicze składają się z muszki i celownika przerzutowego (z przeziernikiem). Po zdjęciu chwytu transportowego, możliwość zamocowania w jego miejscu celownika optycznego lub optoelektronicznego. Część karabinów zamiast standardowego łoża ma zamocowany zestaw czterech szyn Picatinny, w tym przypadku celownik kolimatorowy jest mocowany przed chwytem transportowym.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Beretta 951R - włoski pistolet automatyczny, wersja pistoletu samopowtarzalnego Beretta 951.

W 1951 zakłady Beretta rozpoczęły produkcję pistoletu Model 951. W kilka lat później stał się on podstawą do opracowania pistoletu automatycznego przeznaczonego dla funkcjonariuszy ochrony. Poza wyposażeniem w przełącznik rodzaju ognia umożliwiający strzelanie seriami, Beretta 951R posiada dłuższą lufę i cięższy zamek oraz możliwość przyłączenia dodatkowego chwytu pistoletowego. Opracowano także powiększone magazynki o pojemności 10 nab. (są one zamienne ze standardowymi magazynkami 8 nab.)

Produkcję pistoletu Beretta 951R rozpoczęto około 1955 roku. Pistolet był produkowany w krótkich seriach z których ostatnie powstały na początku lat 80. Później Beretta 951R została w ofercie Beretty zastąpiona przez pistolet Beretta 93R.

Beretta 951R była bronią samoczynno-samopowtarzalną. Zasada działania oparta o krótki odrzut lufy. Zamek ryglowany ryglem wahliwym. Mechanizm spustowy bez samonapinania z kurkowym mechanizmem uderzeniowym. Kurek zewnętrzny. Bezpiecznik w formie kołka w górnej części chwytu. Wciśnięcie w lewą okładkę powoduje odbezpieczenie, w prawą zabezpieczenie broni. Przełącznik rodzaju ognia po prawej stronie szkieletu.

Model 951R był zasilany z wymiennego, jednorzędowego magazynka pudełkowego o pojemności 8 lub 10 naboi, umieszczonego w chwycie. Zaczep magazynka w dolnej części lewej okładki chwytu. Po wystrzeleniu ostatniego naboju zamek zatrzymywany był w tylnym położeniu przez zatrzask zamkowy.

Lufa gwintowana.

Przyrządy celownicze mechaniczne (muszka i szczerbinka).

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Uzi — izraelski pistolet maszynowy produkowany przez Israel Military Industries

W 1951 roku izraelski konstruktor Uziel Gal zaprojektował pistolet maszynowy, którą nazwano Uzi (od jego imienia), a prace nad jego ostatecznym opracowaniem trwały do 1956 roku. Od 1956 roku pistolet ten był produkowany w zakładach Israel Military Indrustries (IMI), a później także na licencji w belgijskiej wytwórni Farbrique Nationale d'Armes de Guerre (FN). Jest przystosowany do strzelania nabojem pistoletowym 9 x 19 mm Parabellum.

Uzi jest bronią samoczynno-samopowtarzalną (na ogień pojedynczy i ciągły) działającą na zasadzie wykorzystania energii zamka swobodnego z nakłuciem spłonki, gdy zamek znajduje się w końcowej fazie ruchu do przodu. To rozwiązanie pozwala na wykorzystanie efektu tzw. wyrzutu zamka, polegającego na tym, że w końcowej fazie powrotu zamek nie uderza w tylne ścięcie lufy, lecz wyhamowywany jest przez wysuwającą się z komory nabojowej łuskę, a następnie pod wpływem dalszego wzrostu ciśnienia – odrzucony w tylne położenie. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwoliło na wydłużenie lufy do 260 mm, przy zachowaniu warunków niezawodnego działania i bezpieczeństwa jej użytkowania. Natomiast wydłużenie lufy zwiększyło prędkość początkową pocisku do 400 m/s i jego energii do 640 J. Strzelanie odbywa się z zamka otwartego. Przez zastosowanie zamka nasuwającego się i obejmującego lufę, skrócono długość broni i zabezpieczono użytkownika przed skutkami rozerwania się łuski przy przedwczesnym lub opóźnionym zapłonie. Dźwignia do napinania zamka porusza się w wycięciu pokrywy komory zamkowej w jej górnej części. Zamek wyposażono w iglicę stałą, wystającą, podparty jest sprężyną powrotną, spełniającą rolę funkcji sprężyny uderzeniowej. Przełącznik rodzaju ognia jest równocześnie bezpiecznikiem przed przypadkowym wystrzałem, dodatkowo posiada on bezpiecznik samoczynny umieszczony w chwycie, który włącza się naciskowo przy ujęciu chwytu ręką. Broń zasilana jest z magazynków pudełkowych o pojemności 25 i 32 nabojów umieszczonych w chwycie. Naboje w magazynku umieszczone są pod kątem w stosunku do osi lufy, dzięki czemu iglica może uderzyć w spłonkę dopiero po wprowadzeniu naboju do komory nabojowej. Uzi wyposażony jest w przeziernikowy celownik przerzutowy z nastawami na 100 i 200 m. Broń produkowana jest ze składaną kolbą metalową lub stałą kolbą drewnianą. Większość elementów wykonywanych jest metodą tłoczenia.

Pistolet maszynowy Mini Uzi

Produkcję nowego modelu pistoletu maszynowego Uzi oznaczonego jako Mini Uzi rozpoczęto w październiku 1982 roku w firmie Israel Military Industiers (IMI). Jest skrócona i lżejsza wersja pistoletu maszynowego Uzi.

Zasada działania i główne mechanizmy pozostały takie same, zmieniono natomiast kolbę, wprowadzono także trzeci rodzaj magazynka o pojemności 20 nabojów. Wprowadzano także do wyposażenia broni tłumik ognia, nasadkę do miotania żólta kaczuszkaów oraz lunetę ze wzmacniaczem obrazu. Nowa kolba składa się na prawą stronę. Nastaw celownika 50 i 100 m.

Pistolet maszynowy Micro Uzi

W połowie lat osiemdziesiątych opracowano jeszcze mniejszą wersję pistoletu maszynowego i oznaczono ją jako Micro Uzi. Jest to skrócona i lżejsza wersja Mini Uzi. Działanie i główne mechanizmy pozostały takie same, Zasilanie jest tylko z magazynka pudełkowego 20 nabojowego. Micro Uzi produkowany jest również w wersji przystosowanej do strzelania 11,43 x 23 mm nabojem pistoletowym Colt (0,45 cala ACP)

Zastosowanie

Pistolet maszynowy Uzi znajduje się ona na wyposażeniu m.in. wojsk lądowych Izraela (wycofany z uzbrojenia w 2004 roku, zastąpiony przez karabiny STAR-21), Belgii, Niemiec, Holandii, Iranu, Tajlandii i Wenezueli. Zostały też w niewielkiej ilości zakupione przez polską policję. Można je oglądać m. in. w rękach policjantów strzegących ambasady USA w Warszawie.

Wersja pistoletu oznaczona jako Mini Uzi i Micro Uzi jest stosowana przez siły policyjne, służby bezpieczeństwa i oddziały specjalne.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Pistolet maszynowy MP5 kal. 9 mm – niemiecki pistolet maszynowy produkowany przez firmę Heckler und Koch GmbH z Oberndorf-Necker.

Pistolet maszynowy MP5 jest produkowany przez niemiecka firmę Heckler und Koch od 1966 roku i jest dostosowany do naboju pistoletowego 9 x 19 mm Parabellum.

Automatyka pistoletu maszynowego działa na zasadzie odrzutu zamka półswobodnego, zawierającego dwie symetryczne rolki hamujące. Mechanizm spustowy umożliwia strzelanie ogniem pojedynczym i ciągłym, a przełącznik rodzaju ognia jest jednocześnie bezpiecznikiem. Na zamówienie broń może być wyposażona w ogranicznik długości serii (3, 4 lub 5 strzałów w serii). Lufa jest zakończona tłumikiem płomienia. Zasilanie z magazynku pudełkowego lub łukowego (magazynek ten wprowadzono w 1976 roku) o pojemności 10, 15 bądź 30 naboi. Celownik przerzutowy ze szczerbinką i nastawami na 25 i 100 m.

Ponadto w wyposażeniu specjalnym znajdują się: celownik optyczny o 4-krotnym powiększeniu, nastawach na 15, 25, 50, 75 i 100 m z możliwością wprowadzenia poprawek na wiatr boczny, pasywny celownik noktowizyjny, halogenowe urządzenie celownicze.

Większość elementów wykonana jest metodą tłoczenia i może być wymieniana na identyczne elementy karabinu G3.

Pistolet maszynowy MP5 wszedł w 1966 roku na wyposażenie niemieckiej policji federalnej i granicznej oraz niektórych oddziałów wojskowych Niemiec i innych krajów. W następnych latach stał się jednym z najpopularniejszych typów pistoletów maszynowych.

Wersje

* MP5A1(HK54,MP64) - tzw."Project 64", pierwsza wersja MP5 znacznie inaczej wyglądająca wersja z prostymi przyrządami celowniczymi z chwytem dla strzelców praworęcznych
* MP5A2 – wersja podstawowa z kolbą stałą i chwytem dla strzelców praworęcznych
* MP5A3 – wersja podstawowa z kolbą metalową wysuwaną i chwytem dla strzelców praworęcznych
* MP5A4 - wersja z kolbą stałą i chwytem dla strzelców prawo jak i leworęcznych
* MP5A5 - wersja z kolbą wysuwaną i chwytem dla strzelców prawo jak i leworęcznych(Navy Type)

(Każde MP5 z serii "A" występuje także pod postacią TLF (Tactical Light Forearm) wersja z latarką w przednim chwycie)

* MP5SD1 – wersja wyciszona bez kolby z chwytem dla strzelców praworęcznych
* MP5SD2 – wersja wyciszona z kolbą stałą i chwytem dla strzelców praworęcznych
* MP5SD3 – wersja wyciszona z kolbą metalową wysuwaną i chwytem dla strzelców praworęcznych
* MP5SD4 - wersja wyciszona bez kolby z chwytem dla strzelców prawo jak i leworęcznych
* MP5SD5 - wersja wyciszona z kolbą stałą i chwytem dla strzelców prawo jak i leworęcznych
* MP5SD6 - wersja wyciszona z kolbą metalową wysuwaną i chwytem dla strzelców prawo jak i leworęcznych
* MP5 10 (MP5 10mm) - MP5 przystosowany do amunicji kalibru 10 mm występujące z kolbą stałą i wysuwaną
* MP5.40 (MP5.40S&W) - MP5 przystosowane do amunicji kalibru 0.40 cala S&W, występujące z kolbą stałą i wysuwaną
* MP5K (MP5 Kurz) - wersja skrócona
* MP5KA1 – wersja skrócona z uproszczonymi, bardzo niskimi przyrządami celowniczymi.
* MP5K-PDW (MP5K Personal Defence Weapon) - wersja skrócona, wyposażona w składaną na bok kolbę

goornik

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

M4A1

Firmowe oznaczenie: M927. Najczęściej nazywany M4A1 SOPMOD (Special Operations Peciluliar Modification Kit).

Aktualnie jest to jeden z podstawowych karabinków szturmowych wojsk amerykańskich. Jest to zmodyfikowane M16 przeznaczone do walk w terenie zabudowanym, zalesionym lub z wnętrza pojazdu. Stąd też jego mniejsze od poprzednika wymiary (skrócona lufa, składana kolba).

Broń ta posiada dwa tryby strzału (pojedynczy i automatyczny). Brakuje tu znanego z M6 trybu półautomatycznego (trzypociskowa seria), wiąże się to jednak z przeznaczeniem broni (miała ona posiadać dużą silę ognia).

W sumie nic by zbytnio tę broń nie wyróżniało od standardowego M16, gdyby nie jeden szczegół: modyfikacje. M4 jest wyposażone w komplet szyn montażowych, pozwalających na zmienienie tego zwykłego karabinka w coś niesamowitego. Podstawowe modyfikacje, to:

Góra:

- rączka transportowa ułatwiająca przenoszenie broni
- celownik

optyczny 4x – niezastąpiony przy walce na dystans
- celownik laserowy – „czerwona kropeczka”, wielce użyteczna na bliskie odległości
- celownik kolimacyjny (AimPoint M68) i kolimatorowy (ACOG Reflex) – znacznie ułatwiają celowanie, zwłaszcza na niewielkich odległościach, oraz przy trudnych warunkach (np. słabe lub zbyt jasne oświetlenie)
- celownik termowizyjny – widzenie przez ściany lub w nocy? Czemu nie...
- celownik noktowizyjny – to już chyba nikogo nie dziwi?

Pod lufą:

- M203 – bodajże ulubiony „dodatek”. Granatnik o zasięgu 200 metrów potrafiący drastycznie zmienić obraz bitwy.
- M583 – coś dla pacyfistów. Sprzęt podobny do M203, z tą różnicą, że wystrzeliwuje żółte kaczuszki hukowe.
- Dwójnogi (Versa Pod lub Harris) – niweluje efekt odrzutu broni, ułatwia celowanie na daleki dystans (z celownikiem optycznym zmienia nasz karabin szturmowy w broń snajperską).
- Latarki taktyczne – chyba nic wielkiego
- Strzelby (Remington lub Ithca) – mimo wszystko mało popularne, gdyż na niewielką odległość równie dobrze sprawdza się seria kilku pocisków. Choć są sytuacje, gdy taki shotgun naprawdę się przydaje.

Lufa:

- tłumik – pozwala zmniejszyć zarówno głośność (nawet o 28 dB... wtedy z głośnego huku zostaje jedynie ciche terkotanie), jak i rozbłysk przy wystrzale umożliwiając strzelcowi pozostanie nie wykrytym.

Dane techniczne broni:

Producent: Colt Firearms
Kaliber: 5.56 mm. (o jakości tej amunicji przekonali się nawet Rosjanie, którzy specjalnie zmodyfikowali swoje AK 47, by mogło stosować ten rodzaj naboi).
Waga broni bez magazynka: 2.68 kg
Waga pustego magazynka (30 naboi): 0.11 kg
Waga pełnego magazynka (30 naboi): 0.45 kg
Całkowita długość: 84 cm
Długość lufy: 37 cm
Prędkość wylotowa pocisku: 884 m/sec
Energia wylotowa pocisku: 1645 J
Efektywny zasięg: 600 m
Prędkość strzału: 750 – 900 pocisków na minutę

Broń jest produkowana w wersji wyłącznie dla praworęcznych.

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
Project 90 - (P90) produkowany przez belgijskie zakłady Fabrique Nationale (FN) pistolet maszynowy kalibru 5,7 x 28 mm. Do połowy lat 90. często klasyfikowany jako karabinek.

We współczesnej armii uzbrojenia klasy karabinu potrzebuje zaledwie 30-40 % żołnierzy. Dla reszty żołnierzy broń strzelecka stanowi wyłącznie narzędzie do samoobrony używane w sytuacjach nadzwyczajnych, a standardowy karabin tylko przeszkadza w wykonywaniu obowiązków. Jednym z większych problemów było zawsze uzbrojenie tych żołnierzy. Pistolety, choć małe i poręczne, wymagają ciągłego treningu strzeleckiego i mają niewielki zasięg. Pistolety maszynowe mają dostateczny zasięg, ale masowe wprowadzenie kamizelek kuloodpornych sprawiło, że stały się w latach osiemdziesiątych nieskuteczne. Ekstremalnie skrócone karabinki (subkarabinki) o lufach długości ok. 25 cm były dość skuteczne, ale stosowana w nich amunicja pośrednia sprawiała, że były dość ciężkie i miały trudny do zaakceptowania silny płomień wylotowy.

Dlatego pod koniec lat osiemdziesiątych w krajach NATO zaczęto pracować nad nową klasą broni pośredniej pomiędzy pistoletem maszynowym a karabinkiem. Prace przyśpieszyło powołanie w latach dziewięćdziesiątych komisji, która miała zająć się oceną nowych konstrukcji broni służącej do samoobrony.

W tym czasie była już gotowa pierwsza konstrukcja spełniająca wymagania. Już w 1986 roku w zakładach FN skonstruowano nową broń, której produkcję pod oznaczeniem P 90 zaczęto w 1991 roku. Była to broń rewolucyjna. Zbudowana w dużej części z polimerów, w układzie bull-pup z oryginalnym umieszczonym poziomo nad komorą zamkową magazynkiem. Największą rewolucją był jednak używany w nowej broni nabój SS190 kalibru 5,7 x 28 mm. Przy energii wylotowej pozwalającej zakwalifikować go jako nabój pistoletowy, posiadał on budowę typowego naboju pośredniego. Właśnie z powodu naboju przez dość długi czas broń tę określano jako karabinek. Po zaprezentowaniu pistoletu FiveseveN zasilanego tą samą amunicją zmieniono klasyfikację i obecnie nabój 5,7x 28 mm jest klasyfikowany jako mikrokalibrowy nabój pistoletowy, a P 90 jako pistolet maszynowy.

Jednak sytuacja polityczna lat dziewięćdziesiątych nie sprzyjała wprowadzeniu do uzbrojenia nowej broni o nietypowym kalibrze. Sytuacja skomplikowała się jeszcze bardziej, kiedy w 1999 roku firma Heckler und Koch zaprezentowała swojego HK PDW2000 (obecnie produkowanego pod oznaczeniem MP7) kalibru 4,6 x 30 mm. W latach odbyły się 2001 - 2002 testy obu amunicji, mające wyłonić przyszłą standardową amunicję NATO. Jednak choć wyniki miały być ogłoszone w 2002 roku, to do dziś (maj 2005) nie zostały ogłoszone.

Produkcja seryjna pistoletu maszynowego P 90 trwa od 1991 roku jednak przez wiele lat był on kupowany w małych ilościach głównie na potrzeby jednostek specjalnych. Obecnie jest to nadal broń rzadko spotykana. P90 produkowany jest w wersjach P90 Triple-Rail, P90L, P90LV, oraz PS90.

Pistolet maszynowy P 90 jest bronią samoczynno-samopowtarzalną. Automatyka broni działa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. Broń strzela z zamka zamkniętego. Zamek podparty od tyłu dwiema sprężynami powrotnymi. Żerdzie sprężyn pełnią rolę prowadnic zamka. Po wystrzeleniu ostatniego naboju zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu. Mechanizm spustowy z możliwością strzelania ogniem pojedynczym i seriami. Przełącznik rodzaju ognia (pełniący także rolę bezpiecznika) ma postać tarczy umieszczonej poziomo pod spustem. Zasilanie z magazynków pięćdziesięcionabojowych umieszczonych poziomo nad lufą. Broń standardowo wyposażona w celownik optyczny. Po obu stronach celownika optycznego proste mechaniczne przyrządy celownicze. Lufa o długości 230 mm zakończona tłumikiem płomieni.

goornik

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Gewehr 3 (G3) – niemiecki karabin automatyczny, wersja karabinu automatycznego CETME Modelo B. Od 1959 roku przepisowy karabin Bundeswehry, od 1997 roku zastępowany przez karabin G36.

Historia

W 1949 roku Werner Heynen (do 1945 roku dyrektor generalny firmy Gustloff-Werke) stworzył za pieniądze rządu hiszpańskiego Centro de Estudios Tecnicos de Materiales Espaciales (CETME) (pol. Ośrodek Badań Technicznych Sprzętu Specjalnego) w Madrycie. W nowym ośrodku badawczym zatrudnienie znalazła spora grupa byłych pracowników zakładów Mauser-Werke, którzy przywieźli ze sobą dokumentację opracowanych pod koniec wojny prototypów karabinów szturmowych. W 1950 roku dołączył do nich Ludwig Vorgrimler (nielegalnie przekroczył granicę francusko-hiszpańską).

Konstruktorzy zatrudnieni w CETME skonstruowali w latach 50. XX wieku kilka wzorów karabinów automatycznych wzorowanych na StG45(M). W 1956 roku rozpoczęto produkcję seryjną karabinu CETME Modelo A. W uruchomieniu produkcji pomagali pracownicy firmy Heckler und Koch. W zamian za pomoc otrzymała ona prawa do licencyjnej produkcji karabinu CETME. W 1956 roku partię 400 sztuk Modelo A zakupiła do testów Bundeswehra. Licencję na produkcję tych karabinów zakupiła też holenderska firma Nederlansche Wapen en Munitiefabrik (NWM) z Hetogenbos, która zamierzała zainteresować nim armię holenderską (ostatecznie zakupiła ona w Belgii karabiny FN FAL).

Próby CETME w Niemczech były pomyślne, ale produkcja nie została z powodu protestu firmy Rheinmetall posiadającej patent na zamek półswobodny hamowany rolkami. Prawdopodobnie Rheinmetall próbował w ten sposób wymusić na armii niemieckiej zakupy CETME modelo A w firmie NWM (blisko związanej z Rheinmetalem). Ostatecznie uznano, że zamek CETME działa na tej samej zasadzie co zamek rolkowy opatentowany przez Rheinmetall, ale jego konstrukcja jest na tyle odmienna, że nie narusza praw patentowych tej firmy.

W 1958 roku rozpoczęto produkcję zmodernizowanej wersji karabinu CETME oznaczonej jako Modelo B. Została ona przystosowana przez konstruktorów firmy Heckler und Koch do zasilania amunicją 7,62 x 51 mm NATO i w 1959 przyjęta do uzbrojenia armii niemieckiej jako G3.

W następnych latach w firmie HK powstawały kolejne wersje G3. Powstał wtedy karabinek G3K i karabin wyborowy G3ZF.

Konstrukcja karabinu G3 stała się podstawą do opracowania pistoletu maszynowego MP5, karabinów kalibru 5,56 x 45 mm HK 33 (oraz jego wersji nabój 7,62 x 39 mm HK 32) i G41, subkarabinka HK 53, a także karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm NATO HK 21, HK 21A1, HK 11A1, HK 11E, HK 21E, a także karabinu maszynowego kalibru 5,56 mm NATO HK 23E.

Karabin G3 został przyjęty do uzbrojenia w 50 krajach, a produkowany był w 15. Obecnie nie jest już produkowany w macierzystych zakładach HK, ale produkcja w innych krajach (np. Turcji) trwa nadal.

Opis

G3 jest bronią samoczynnno-samopowtarzalną. Zasada działania oparta o odrzut zamka półswobodnego hamowanego rolkami. G3 strzela z zamka zamkniętego. Zamek składa się z tłoka zaporowego i trzonu zamkowego pomiędzy którymi znajduję się rolki opóźniające otwarcie zamka. Mechanizm spustowy tylko do ognia ciągłego i pojedynczego. Bezpiecznik nastawny, połączony z przełącznikiem rodzaju ognia.

G3 jest bronią zasilaną przy pomocy magazynków o pojemności 20 nab.

Lufa zakończona szczelinowym tłumikiem płomienia. Przewód lufy ma 4 bruzdy prawoskrętne o skoku 305 mm. Wewnątrz komory nabojowej wykonane jest 12 rowków Revellego o długości 6 mm ułatwiających wyrzut łuski.

Kolba stała, z tworzywa sztucznego (G3A3), lub składana (G3A4 i G3KA4). Przyrządy celownicze mechaniczne (celownik bębnowy z przeziernikami, o nastawach 200, 300 i 400 m, oraz szczerbinką o nastawie 100 m).

G3 jest przystosowany do miotania żólta kaczuszkaów nasadkowych.

Chochol

Zajebiaszcze! Kurde faja Razz

No myślałem o stworzeniu takiego działu od dawna, ale teraz zaskoczyliście mnie; standardowo ostatnio: Re5pect dla Zaremby za pomysł i dla Goornika za podchwycenie tematu!

PIOTR ZAREMBA

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Czołg – gąsienicowy wóz bojowy, przeznaczony do walki z siłami przeciwnika na krótkich i średnich dystansach za pomocą prowadzenia ognia na wprost. Ciężki pancerz i duża mobilność zapewniają czołgom przetrwanie na polu bitwy, a napęd gąsienicowy pozwala na przemieszczanie się z dużą prędkością w trudnym terenie. Czołg jest zasadniczym środkiem prowadzenia walki lądowej, zwłaszcza natarcia.

Większość współczesnych czołgów jest uzbrojonych w pojedyncza armatę czołgową umieszczoną w obrotowej wieży oraz w jeden lub więcej karabinów maszynowych. Korpus czołgu wykonany jest z pancernych płyt o zróżnicowanej grubości. Niektóre czołgi z okresu I wojny światowej nie posiadały wieży, dlatego za pierwszy prawdziwy czołg uważa się francuski Renault FT-17.

Powstał przez połączenie koncepcji samochodu pancernego i ciągnika gąsienicowego. Początki czołgu jako rodzaju uzbrojenia sięgają I wojny światowej. Od tego okresu przechodził rozmaite zmiany i metamorfozy, jednak do dzisiaj stanowi podstawę sił lądowych we wszystkich armiach świata.

Prototyp czołgu opracowali Anglicy w 1915 r. W pierwszych bitwach wojny w ogniu karabinów maszynowych ginęły tysiące żołnierzy usiłujących zdobyć okopy wroga. Brytyjski pułkownik Ernest Swinton doszedł do wniosku, że skuteczną osłoną atakującej piechoty mógłby być opancerzony traktor na gąsienicach. Dzięki poparciu Winstona Churchila powstał pojazd nazwany "Mały Willy". Osiągał prędkość ok. 5 km/h przy wadze 14 ton i długości 4 metrów, a co najważniejsze, był w stanie przejechać przez okopy. Z racji podobieństwa ""Willy'ego"" do zbiornika na benzynę i w celu zmylenia wywiadu niemieckiego, pułkownik Swinton nadał maszynie kryptonim "tank", czyli dosłownie zbiornik. Nazwa ta, do dzisiaj w wielu językach oznacza czołg.

Pierwsze czołgi, oznaczone Mark I weszły do akcji w czasie natarcia w rejonie Cambrai. Były to powolne i ociężałe maszyny, które rozwijały maksymalną prędkość 8 km/h i posiadały pancerz czołowy o grubości 10 mm. Gąsienice opasywały cały kadłub, do napędu służyły dwa silniki benzynowe i dwa sprzęgła pracujące niezależnie i napędzające każdą z gąsienic. Oznaczało to, że żeby wykonać zwrot potrzeba było synchronizacji operatorów każdej ze stron. Hałas wewnątrz był ogromny, jako środka łączności między czołgami używano gołębi. Zdarzało się że podczas natarcia pociski z karabinów maszynowych przeciwnika uderzające o pancerz nie przebijały go, ale powodowały jego topienie i oparzenia załogi. Uzbrojeniem tych pierwszych czołgów były dwie armaty kalibru 57 mm i 4 karabiny maszynowe kalibru 7,9 mm. Uzbrojenie było zamontowane w sponsonach po bokach kadłuba.

Postęp w rozwoju czołgów był jednak ogromny i już w 1917 r. powstawały bardzo udane konstrukcje takie jak np. francuski Renault FT-17 wyposażony w obrotową wieżę z działkiem kalibru 37 mm lub karabin maszynowy, który rozwijał prędkość maksymalną 9 km/h. Niemiecka konstrukcja z 1918 r. – A7V była szczytem możliwości i techniki tamtych czasów. Pancerz o grubości 30 mm z przodu i 20 mm po bokach, zamontowana z przodu kadłuba 57 mm armata o daleko większych możliwościach niż ta z czołgów Mark I, czy nawet Mark V oraz prędkość maksymalna wynosząca 12 km/h dawały mu bardzo duże możliwości w tamtym czasie.

Okres międzywojenny to czas prób i udoskonalania istniejących pomysłów. Wtedy to wykrystalizowała się idea czołgu istniejąca z niewielkimi zmianami do dziś. Czołg stał się wtedy opancerzonym pojazdem jeżdżącym na gąsienicach (istniały pomysły czołgów na podwoziu kołowym jednak zostały szybko zarzucone) wyposażonym w działo przeznaczone do zwalczania wrogich pojazdów i wspierania piechoty oraz karabiny maszynowe umieszczone w wieżyczce i najczęściej także w kadłubie przeznaczone do obrony własnej i zwalczania wrogiej piechoty. Do napędu używano nadal jeszcze silników benzynowych. Tylko w ZSRR zaczęto pod koniec lat 30. wprowadzać daleko lepiej nadające się do tego silniki wysokoprężne. Kaliber głównej armaty zazwyczaj nie przekraczał 37 mm.

Wszystko zaczęło się zmieniać pod koniec lat trzydziestych pod wpływem nowych poglądów na temat sposobów użycia czołgów na polu walki. Dotychczasowa koncepcja polegająca na przydzieleniu czołgów do dywizji piechoty i wspieranie jej w ramach klasycznej wojny pozycyjnej zaczęła być zastępowana nowymi pomysłami. Koncepcja, wprowadzona przez generała brygady Heinza Guderiana, zakładała użycie czołgów jako broni samodzielnej, jej zadaniem miało być przełamanie pozycji wroga jednym "klinem pancernym" i szybki manewr oskrzydlający wywołujący w efekcie panikę i rozerwanie frontu. Przez tak stworzony wyłom wkraczać miała szybko posuwająca się za czołgami piechota zmotoryzowana. Analogiczna koncepcja powstała w szykującym się do wielkiej wojny pod sztandarami komunizmu ZSRR. Tam powstały projekty czołgów dużo lepszych niż dotychczasowe konstrukcje europejskie.

Rozwój w poszczególnych krajach
Czechy

Czechosłowackie czołgi II wojny światowej

Niemcy

W 1931 roku w zakładach Kruppa opracowano na tajne zamówienie Urzędu Uzbrojenia Armii (Heereswaffenamt) dwa modele lekkiego czołgu PzKpfw I i PzKpfw II (PzKpfw – Panzer Kampfwagen, czyli "opancerzony wóz bojowy"). Ponieważ traktat wersalski zabraniał niemieckiej Reichswehrze posiadania broni pancernej dlatego czołg oznaczony został LaS (Landwirtschaftlicher Schlepper – ciągnik rolniczy).

Oznaczenie to zmieniono na Panzerkampfwagen I dopiero w 1935 roku, gdy Hitler oficjalnie wypowiedział traktat wersalski. Pierwszy był uzbrojony w dwa karabiny maszynowe kalibru 7,92 mm osadzone w wieży, a drugi miał jeden karabin i działko kalibru 20 mm.

Podstawowy czołg niemiecki okresu II wojny światowej PzKpfw IV, został opracowany w 1936 roku. Miał on masę od 18 ton w przypadku pierwszych wersji do 32 ton dla wersji budowanych pod koniec działań wojennych. Uzbrojenie składało się z działa kaliber 75 mm i dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,92 mm; załoga składała się z 5 osób.

Niemieckie czołgi II wojny światowej

Związek Radziecki

Związek Radziecki wprowadził kilka projektów czołgów które wprawiły w zdziwienie żołnierzy Wehrmachtu swoimi osiągami i sprawnością bojową. Pierwszym z nich był budowany w dużej serii czołg BT (skonstruowany na podwoziu czołgu konstrukcji amerykańskiego inżyniera Christi'ego) – istniało kilka jego odmian. Cechą wyróżniającą ten wóz była jego ogromna prędkość (BT – bystriechodnyj tank – szybki czołg) – potrafił na dobrej drodze osiągnąć nawet 86 km/h (bez gąsienic, których możliwość zdejmowania była charakterystyczną cechą tego wozu) i był to niekwestionowany rekord aż do końca lat 70. Czołgi serii BT wyposażone były w długolufową armatę kalibru 45 mm, która w zupełności wystarczała do walki z każdym ówczesnym czołgiem. Ogromną wadą wozów BT był jednak cienki pancerz (w najlepszym z nich, BT-7, zaledwie 22 mm). Wyprodukowano też lekki czołg pływający uzbrojony w karabiny maszynowe, zapewniający wsparcie piechocie podczas pokonywania brodów, żadna z innych armii na świecie nie miała podobnej konstrukcji.

Następną konstrukcją był ciężki czołg przeznaczony do działań przełamujących KW-1 – skrót od Kliment Woroszyłow, jednego z członków politbiura. Ten ciężki i mocno opancerzony czołg wyposażony był w armatę kalibru 76,2 mm i 3-4 karabiny maszynowe, Jego załogę stanowiło 5 ludzi. Kolejne wersje czołgu KW to KW-2 i KW-85. Dalszy rozwój tej konstrukcji doprowadził do powstania czołgu JS (Josif Stalin). Istniało kilka wersji czołgu IS. Były to wersje od IS-1 do IS-4. Po wojnie w oparciu o czołg IS-3 skonstruowano ciężki czołg T-10, który zakończył służbę w armii rosyjskiej w 1993 r.

Czołg T-34 jest z pewnością najbardziej znanym czołgiem II wojny światowej. Podstawowe parametry określające ten skonstruowany w 1940 roku i wyprzedzający swoją epokę o kilka lat czołg średni to: 25 ton masy, armata kalibru 76,2 mm, 55 km/h i zasięg do 300 km dzięki znakomitemu silnikowi Diesla. W 1943 r. udoskonalono go jeszcze bardziej, wymieniono armatę na kalibru 85 mm, co dało mu jeszcze większą siłę i możliwość walki nawet z czołgami ciężkimi typu "Tygrys". Jeszcze podczas wojny Rosjanie próbowali skonstruować godnego następcę T-34. Powstał więc czołg T-43.Różnił się od T-34 przede wszystkim grubszym pancerzem, jednak nie był to jeszcze czołg, jakiego oczekiwali Rosjanie. Tak więc prace nad następcą T-34 trwały nadal i zaowocowały powstaniem czołgu T-44. Rozwinięciem tej konstrukcji był czołg T-54, który stał się najbardziej rozpowszechnionym na świecie czołgiem podstawowym. Znajduje się on do dziś w armiach kilkudziesięciu krajów świata. W 1941 roku siły zbrojne Trzeciej Rzeszy na froncie wschodnim nie posiadały ani jednego czołgu ciężkiego, niewiele zaś czołgów niemieckich było w stanie nawiązać równorzędną walkę z czołgami radzieckimi. Mimo to w początkowym okresie wojny Niemcy zwyciężali. Zawdzięczali to lepszej organizacji i dysponowaniu radiostacjami, których brakowało w radzieckich wozach. 21 czerwca 1941 r. Armia Czerwona miała na stanie 677 czołgów KW i 1363 czołgi T-34.

Klasyfikacje czołgów

Przez lata najpowszechniejszy był podział czołgów ze względu na ich masę. W tej klasyfikacji wyróżniano:

* czołgi lekkie - o masie 8-20t (np. PzKpfw I, 7TP)
* czołgi średnie - o masie 30-50t (np. T-34, M4 Sherman)
* czołgi ciężkie - o masie 50t (np. IS-2, PzKpfw VI Tiger)

Rzadziej dzielono czołgi ze względu na kaliber głównego uzbrojenia:

* czołgi uzbrojeniem lekkim - kaliber do 76 mm (np. PzKpfw III)
* czołgi uzbrojeniem średnim - kaliber 90 - 105 mm (np. T-34/85)
* czołgi uzbrojeniem ciężkim - kaliber 120mm i więcej (np. IS-2)

Klasyfikacje te były w praktyce umowne i różne w różnych armiach[1], zaś różnice między najnowszymi czołgami średnimi i nieprodukowanymi już czołgami ciężkimi zatarły się. Ze względu na przeznaczenie taktyczne obecnie czołgi dzieli się na:

* czołgi liniowe (bojowe, podstawowe) (np. T-72, Leopard 2, M1 Abrams)
* czołgi specjalne, przeznaczone, dzięki specjalnemu wyposażeniu do wykonywania zadań specjalnych (czołgi ze specjalnym uzbrojeniem, wyposażeniem), w niektórych armiach wyróżnia się ponadto czołgi powietrznodesantowe

Niekiedy słowo "czołg" stanowi część nazwy, która określa pojazd nie będący de facto czołgiem. Przykładem są czołgi przeciwlotnicze będące formą samobieżnych dział przeciwlotniczych.

Generacje czołgów

Czołgi powojenne dzieli się obecnie na trzy generacje:

Pierwsza generacja to czołgi powstałe bezpośrednio po II wojnie światowej. Należą do niej T-54, mający 35 ton, 180 mm pancerz czołowy i niestabilizowaną armatę kalibru 100 mm; systemy prowadzenia ognia są mało skuteczne. Jego odpowiednikiem jest amerykański M-47 z niestabilizowaną armatą kalibru 90 mm i podobnym zestawem celowników.

czołgi I generacji:

* A41 Centurion
* FV214 Conqueror
* M103
* M47/48
* T-54
* T-55
* T-10

Druga generacja to czołgi mające już udoskonalone, w stosunku do poprzedników, przyrządy celownicze, wprowadzono wtedy po raz pierwszy celowniki laserowe, i pociski APFSDS. Do tej generacji należą czołgi T-55, w wersji AM (zmodernizowane, wyposażone w system kierowania ogniem MERIDA oraz dodatkowe opancerzenie kadłuba i wieży), T-62 – pierwszy w ogóle czołg II generacji, pierwszy z gładkolufową stabilizowaną armatą kalibru 115 mm i 240 mm pancerzem czołowym. Jego potencjalny przeciwnik amerykański M-60 miał armatę gwintowaną kalibru 105 mm, brytyjską L-7, produkowaną na licencji w USA pod nazwą M-68. Była ona wówczas standardową armatą we wszystkich armiach NATO. Także brytyjskie czołgi Chieftain z armatą o kalibrze 120 mm były klasycznymi przykładami czołgów drugiej generacji. W tym okresie standardem stało się montowanie bocznych ekranów przeciwkumulacyjnych, aby przeciwdziałać nasyceniu kumulacyjnymi środkami przeciwpancernymi (np. granatniki przeciwpancerne) będącymi na wyposażeniu piechoty.

czołgi II generacji:

* AMX-30
* Chieftain
* Leopard 1
* M-60
* Pz61
* Strv 103
* T-62

M1A1 Abrams
M1A1 Abrams

Czołgi trzeciej generacji stanowią obecnie podstawowe uzbrojenie armii państw zachodnich. Do tej klasy należą takie pojazdy jak amerykański M1 Abrams wyposażony w gładkolufową, niemiecką armatę Rheinmetal RhM o kalibrze 120 mm, wystrzeliwującą pociski z prędkością 1650 m/s. Pancerz składa się z elementów kompozytowych i wysokowytrzymałych spieków ceramicznych zapewniających mu, po modernizacji, kompletną ochronę przed pociskami kalibru 125 mm z czołgów radzieckich, zarówno kumulacyjnymi jak i rdzeniowymi. System kierowania ogniem dysponuje termowizorem o dużych możliwościach, armata jest w pełni stabilizowana, całkowita masa czołgu wynosi 56 ton. Czołg wyposażono w dość nietypowy system napędu, zamiast klasycznego turbodoładowywanego diesla zastosowano turbinę gazową.

Brytyjski Challenger jest obecnie najlepszym czołgiem wśród armii europejskich. Produkowany od roku 1983. Uzbrojony w armatę kalibru 120 mm. Rozwija prędkość 56 km/h przy masie własnej 62 ton! Pod tym względem pozostawia daleko w tyle jednostki amerykańskie czy niemieckie. Posiada doskonały pancerz typu "Chobham", który na licencji produkowany jest również w USA i zastosowany w "Abramsach". Posiada system automatycznej stabilizacji lufy, wykorzystuje żyroskopy do utrzymania armaty dokładnie wycelowanej nawet wtedy, gdy czołg porusza się po bardzo nierównym terenie. Dalmierz laserowy jest sprzężony z komputerowym systemem kierowania ogniem. Od roku 1996 konstruowane są również nowe wersje, mianowicie Challenger 2.

Niemiecki Leopard 2 w wersjach do A4 ustępuje brytyjskiemu Challengerowi i amerykańskiemu Abramsowi, ma armatę kalibru 120 mm i gorsze opancerzenie oraz systemy kierowania ogniem.

Francuski "Leclerc" jest jedną z najnowszych konstrukcji. Ma armatę kalibru 120 mm, jednak dzięki wydłużeniu lufy prędkość wylotowa wzrosła do 1800 m/s. Armata nie jest ładowana ręcznie, zamontowano specjalny automat ładujący dzięki czemu szybkostrzelność wzrosła do nawet 15 strzałów na minutę przy strzelaniu krótkimi seriami. Jest to ważne na współczesnym polu bitwy, gdzie czołg musi szybko wykrywać i niszczyć cele. Pancerz opracowano wspólnie z firmami niemieckimi zajmującymi się czołgiem Leopard II. Leopard II otrzymał go w czasie modernizacji, spodnia część jego pancerza jest więc troszkę starszej generacji a wierzchnia najnowocześniejsza. W "Leclercu" cały pancerz jest najnowszej generacji, a czołg nie przeszedł jeszcze modernizacji takiej jak pozostałe czołgi III generacji i ma jeszcze możliwość przyjęcia dodatkowego opancerzenia o masie do 3 ton.

Armia rosyjska również posiada czołgi III generacji, są nimi T-80 i T-90. Mają one osiągi porównywalne z pojazdami zachodnimi

czołgi III generacji:

* AMX-56 Leclerc
* Ariete (czołg)
* Challenger
* Leopard 2
* M1 Abrams
* Merkava Mk3
* T-80
* T-90
* Type 90
* Type 98

[link widoczny dla zalogowanych]

Poszczególne elementy budowy czołgu
1. napęd gąsienicowy,
2. armata czołgowa,
3. błotniki,
4. wyrzutnie żólta kaczuszkaów dymnych,
5. przeciwlotniczy wielkokalibrowy karabin maszynowy,
6. przedział silnikowy,
7. wieżyczka dowódcy,
8. czołgowy karabin maszynowy sprzężony z armatą,
9. pochylony pancerz przedni,
10. burtowy karabin maszynowy (nie stosowany po II wojnie światowej)

Czolg V generacji

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

Super letki czolg 608 Zaremba. Wykonany z latwo dostepnych materialow. Przelomowa konstrukcja w dziedzinie uzbrojenia. Wyprodukowany w 1 egzemplarzu. Niepokonany na polu bitwy.